Geschatte leestijd: 3 minuten

Assertiviteit

Misschien komt dit je bekend voor: je bent speciaal in de stiltecoupé gaan zitten om iets voor te bereiden. Helaas, dat had je gedroomd. Vlak achter je gaat een man luidkeels telefoneren. Hij voert het ene gesprek na het andere. Je ergernis groeit. Eigenlijk wil je er iets van zeggen. Maar je durft niet of ziet er erg tegenop. Maar als je niks zegt, ontplof je misschien wel van ergernis. Dus wat doe je?

Je lost het op met assertiviteit

We maken allemaal wel eens mee dat iemand over onze grens gaat. De vraag is, wat we er zelf mee doen. Als je assertief bent, vertel je iemand rustig waar het op staat en wat iemands gedrag met jou doet. Het is dus actiever dan passief: dat is niks doen. Maar het is veel minder schadelijk dan agressief: als je ontploft.

Wat is de betekenis van assertief?

Assertief zijn betekent dat je voor jezelf opkomt. Je zegt wat je denkt, voelt en wilt (of niet wilt), zonder anderen te kwetsen.

Zo ziet goed assertief gedrag eruit:

• Je komt op een vriendelijke maar duidelijke manier voor jezelf op.
• Je durft je gevoelens en kwetsbaarheid te laten zien.
• Je maakt je eigen keuzes.
• Je vermijdt conflicten niet, maar zoekt ze ook niet op.

Dit terwijl je rekening houdt met anderen. Je respecteert ook hun behoeften en wensen.

Het is goed voor je om assertief te zijn

In een sociale situatie kun je op verschillende manieren reageren: agressief, sub-assertief (passief) of assertief.

De nadelen van agressiviteit zijn duidelijk: je krijgt ruzie. Je kunt zelfs relaties met vrienden en familie ernstig beschadigen.

Het tegenovergestelde van assertief is sub-assertief of passief. Dit betekent dat je te weinig voor jezelf opkomt. Vaak gebeurt dit bij een laag zelfbeeld. Als je nooit zegt wat iemands gedrag met je doet, lopen de frustraties op. Je kunt zelfs overspannen raken of een burn-out krijgen.

Assertiviteit is de gezonde tussenweg. Je houdt je relaties eerlijk en open én je neemt jezelf serieus. Een opgeruimd gevoel.

Tips om assertief te worden

De een is assertiever dan de ander. Verlegenheid, een gebrek aan zelfvertrouwen of van huis uit meekrijgen dat je bescheiden moet zijn: het kan er allemaal voor zorgen dat je niet weet hoe je assertief reageert. Met deze tips weet je dat vanaf vandaag wél.

• Pas altijd de vier stappen van communicatie toe:

1. Vertel wat je merkt (zonder te oordelen). Bijvoorbeeld: We zitten in een stiltecoupé en u zit te bellen.
2. Zeg wat dat met jou doet. Bijvoorbeeld: Ik heb hier last van.
3. Vertel wat je nodig hebt. Bijvoorbeeld: Terwijl ik hier probeer te werken.
4. Zeg hoe je het wel wilt. Bijvoorbeeld: Kunt u ergens anders bellen?

• Oefen in complimenten. Geef ze gul én ontvang ze met plezier. Ook dat is assertiviteit.
• Vraag jezelf af: ben je iets aan het vermijden? Een moeilijk gesprek, het uitpraten van een ruzie? Spreek met jezelf af om er vandaag nog mee aan de slag te gaan.
• Doe de oefening Nee zeggen.
• Overweeg een assertiviteitscursus. Die vind je bij coaches en bij de GGZ in de buurt.