Alles over een depressie

Als je een depressie hebt, ben je langer dan twee weken somber of heb je minder plezier en interesse in dingen. Maar je kunt ook last hebben van andere klachten, zoals slecht slapen of je waardeloos voelen. Een depressie heeft invloed op je dagelijkse leven. Je kunt wel depressieklachten verminderen en van een depressie herstellen.

Hieronder lees je wat een depressie is, welke symptomen erbij horen, wat je zelf kunt doen bij een depressie en welke behandelingen er zijn.    

Snel naar:

Hoeveel mensen hebben een depressie?

25% van de volwassenen heeft ooit in het leven een depressie gehad. Dat blijkt uit het NEMESIS-3 onderzoek van het Trimbos-instituut.

Het aantal volwassenen Nederlanders met een depressie is de afgelopen jaren toegenomen. In 2007-2009 had 5% van de volwassen Nederlands een depressie. In 2019-2022 was dit bijna verdubbeld naar 9%. Dat komt neer op zo’n 1 miljoen volwassen Nederlanders met een depressie.

Welke symptomen horen bij een depressie?

Om je te helpen een depressie te herkennen, hebben we de symptomen (klachten) op een rij gezet.  

Dit zijn de kernsymptomen:  

• Je bent somber en/of verdrietig   
• Je hebt minder plezier en interesse in dingen

Ook kun je last hebben van:  

• Je eet minder of juist meer, of je gewicht verandert
• Je bent onrustig of juist traag
• Je slaapt slecht of heel veel
• Je bent vermoeid of hebt minder energie
• Je kunt je slecht concentreren en/of je vindt het moeilijk om beslissingen te nemen 
• Je voelt je waardeloos, schuldig of overbodig  
• Je vindt het leven zwaar. Je hebt veel gedachtes over de dood en zelfdoding 

Je hebt een depressie als je: 

• Ten minste 1 van de 2 kernsymptomen hebt 
• In totaal ten minste vijf van bovenstaande symptomen hebt 
• De symptomen langer dan 2 weken achter elkaar hebt, waarbij je deze voor het grootste deel van de dag ervaart 

De klachten hebben invloed op je dagelijks leven. Je vindt het bijvoorbeeld lastiger om naar school of werk te gaan, of je vindt het moeilijk om relaties te onderhouden.  

Depressie en andere klachten

Als je depressief bent, is de kans groter dat je ook nog ergens anders last van hebt. Van angstklachten bijvoorbeeld. Of van verslaving: je gaat te veel roken, eten, drinken of drugs gebruiken.   

> Meer informatie over roken en depressie  
> Meer informatie over alcohol en depressie  
> Meer informatie over depressief na drugs  

Wat zijn de oorzaken van een depressie?

Een depressie heeft veel verschillende oorzaken. En die zijn bij iedereen weer anders. Wel is bekend dat het vaak gaat om een combinatie van biologische, psychische en sociale factoren.   

De oorzaken hieronder geven meer risico op een depressie: 

• Iemand in je familie (zoals een van je ouders) is depressief (geweest) 
• Je hebt als vrouw twee keer zoveel kans op een depressie dan een man 
• Je hebt eerder een depressie gehad 
• Wisselingen in hormonen en stofjes in de hersenen (bijvoorbeeld bij zwangerschap, of in de winter) 
• Je hebt iets heftigs meegemaakt 
• Je hebt negatieve ervaringen vanuit je jeugd, zoals verlies van een dierbare of mishandeling 
• Je voelt of krijgt weinig steun van andere mensen 
• Een ongezonde manier van leven, zoals roken, alcoholgebruik, weinig bewegen en ongezond eten  
• Een lage opleiding of een laag inkomen  
• Sommige mensen zijn gevoeliger om een depressie te krijgen, bijvoorbeeld als je gevoelig bent voor prikkels 
• Je bent lichamelijk ziek. Bij kanker, een beroerte, multiple sclerose, reuma of de ziekte van Parkinson is depressie vaak een symptoom (klacht) 

Lees meer over oorzaken van een depressie >  

Soorten depressie

Er zijn verschillende soorten depressies. Deze noemen we hieronder.

Dysthymie 

Dysthymie is een lichte depressie waarbij je ten minste 2 jaar (en voor jongeren 1 jaar) last hebt van depressieklachten. Deze klachten zijn minder sterk dan bij een ‘gewone’ depressie. Ook wisselt de ernst van de klachten. Er zijn lange periodes van sombere gevoelens en weinig plezier die afwisselen met korte periodes waarin je je wat beter voelt. De klachten blijven nooit langer weg dan twee maanden, wat betekent dat je je vaak somber voelt. Dit kan een grote invloed op je leven hebben.  

Meer lezen over dysthymie >

Winterdepressie

Een winterdepressie betekent dat je minstens twee jaar achter elkaar in de herfst of winter last hebt van depressieklachten. Je hebt dan dagelijks last van 5 of meer symptomen die bij een depressie horen en deze houden voor minimaal 2 weken aan. In de lente verdwijnen de klachten weer. 

Meer lezen over winterdepressie >

Postpartum depressie (postnatale depressie)  

Sommige vrouwen ontwikkelen enkele weken of maanden na de bevalling een depressie. We noemen dit een postpartum depressie. De symptomen van een postpartum depressie zijn meestal dezelfde klachten als die bij een depressie horen. Het verschil is dat een postpartum depressie te maken heeft met de zwangerschap of de bevalling. 

Meer lezen over postpartum depressie >

Depressie bij een bipolaire stoornis

Mensen met een bipolaire stoornis zijn soms heel erg vrolijk en energiek, maar hebben op andere momenten last van depressieklachten. Tijdens de depressieve periode voelen zij zich neerslachtig en somber. Deze periode is vaak langer dan de periode waarin zij zich goed voelen.  

Meer lezen over bipolaire stoornis >

Hoe kan ik een depressie voorkomen?

Een depressie kun je niet altijd voorkomen. Maar je kunt wel het risico op een depressie verminderen. Bijvoorbeeld door aan de slag te gaan met je mentale fitheid en veerkracht.  

Zo versterk je je mentale fitheid en veerkracht:  

• Zorg voor een gezonde leefstijl. Denk aan genoeg bewegen, goed slapen en gezond eten.  
• Blijf contact houden met anderen. Het zorgt ervoor dat je je minder alleen en meer verbonden voelt. Ook kun je samen over je gedachten en gevoelens praten.
• Doe dingen die je leuk vindt en maak tijd voor ontspanning. Begin met kleine, haalbare doelen en kies wat bij je past.  
• Leer van tegenslagen. Leer van de momenten waarbij je goed kon omgaan met een verandering of tegenslag. Wat deed je toen? Welke gedachten en gevoelens had je? Kijk hoe je dit kunt inzetten.  
• Maak een afspraak bij je huisarts als je merkt dat het niet goed gaat. Samen praten jullie over wat kan helpen om te voorkomen dat je klachten erger worden of dat je een depressie krijgt. 

Meer lezen over mentale fitheid en veerkracht bij een depressie? In dit artikel van Boom Psychologie vertellen we je er meer over  

Wat kun je zelf doen bij een depressie?

Je voelt je sociaal, emotioneel én lichamelijk veel minder sterk als je depressief bent. Met deze adviezen kom je toch verder:

• Blijf actief. Spreek een paar keer per week met iemand af. Samen een kop thee drinken is al een mooie stap.
• Breng structuur aan in elke dag. Dat geeft houvast. Sta op tijd op, eet driemaal per dag en ga op tijd weer naar bed.
• Vertrouw op je vrienden en familie. Misschien heb je niet zoveel behoefte aan contact, maar verbreek het niet. Je naasten zijn te belangrijk voor jou en je herstel.
• Zoek steun bij lotgenoten. Verhalen van andere mensen met een depressie kunnen heel waardevol en troostend zijn. De Depressie Vereniging brengt je in contact.
• Ga op onderzoek uit. Verzamel informatie. Ook herkenning kan voor veel opluchting zorgen. Vertel erover aan de mensen die belangrijk voor je zijn. Zo praat je gemakkelijker met elkaar. Bepaal zelf hoeveel je vertelt en aan wie.

Hulp via telefoon, mail of chat

• Mentaal Vitaal Info- en advieslijn: stel (anoniem) je vraag per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail. De deskundige medewerkers van onze infolijn zitten voor je klaar op werkdagen van 09.00 tot 17.00. We kunnen je ook (gratis) terugbellen. Neem contact met ons op.
• Er zijn ook hulporganisaties waar je terecht kunt buiten onze werktijden. Zo kun je altijd je verhaal kwijt of je vraag stellen.

Welke behandelingen zijn er bij een depressie?

De eerste stap naar hulp is overleg met de huisarts. Meestal begint de behandeling van depressie zo:

• Je krijgt adviezen om de depressie aan te pakken. Bijvoorbeeld: plannen wat je per dag gaat doen, elke dag naar buiten en bewegen.
• Je voert gesprekken met de praktijkondersteuner GGZ bij de huisarts. Hierbij leer je beter omgaan met problemen in het dagelijks leven.

Welke hulp het beste past is niet voor iedereen hetzelfde. Het hangt bijvoorbeeld af van wat je fijn vindt, maar ook van:

• De ernst van de klachten
• Hoelang de klachten aanwezig zijn
• De ontwikkeling van de klachten

Wil je meer weten over behandelingen bij een depressie? Bel, chat of mail dan met onze Info- en advieslijn. De deskundige medewerkers helpen je op weg met informatie, advies en ondersteuning. 

Meer lezen over de behandeling van depressie >